In gesprek met Nico & Nico van KSB

Het Energieloket voor bedrijven gaat op pad naar duurzame ondernemers in de regio. Vandaag gaan we langs bij KSB in Zwanenburg. We spreken met Algemeen Directeur Nico Gitz en met Nico de Boer, coördinator KAM (Kwaliteit, ARBO en Milieu) en werkplaatschef. KSB maakt wereldwijd pompen en afsluiters. Het KSB-pand in Zwanenburg bestaat uit drie delen gebouwd in verschillende jaren, en toch heeft het pand een energielabel A. We praten met Nico & Nico over het pand, toekomstgericht denken, en hun visie op duurzaamheid.

Nico de Boer, links, en Nico Gitz, rechts.

Wat is KSB voor bedrijf?

Nico G.: KSB is een multinational in pompen en afsluiters met hoofdkantoor in Duitsland. We hebben wereldwijd ongeveer 16,000 medewerkers en 2,6 miljard euro omzet (in 2022). KSB Nederland BV is in 1958 opgericht. Initieel zaten we in Amsterdam aan de Singel. Prachtige plek, maar niet handig voor een groot industriebedrijf. In 1964 hebben we in Zwanenburg een oude drukkerij gekocht om als werkplaats te dienen. In 1968 volgde het eerste deel van het kantoorgebouw, in 1993 een uitbreiding van het kantoorgebouw en in 2017 hebben we een nieuwe werkplaats in gebruik genomen.

Ons filiaal heeft ongeveer zeventig medewerkers en wij zijn als verkoop- en serviceorganisatie verantwoordelijk voor de Nederlandse klanten van KSB.

Jullie hebben geen simpel pand, als het in drie verschillende periodes is gebouwd. Hoe hebben jullie het pand verduurzaamd?

Nico G.: Het gedeelte uit 1968 was enkelsteens gebouwd en niet best geïsoleerd. Wij hebben toen met Strikotherm de buitengevel geïsoleerd, dik isolatieglas geplaatst en het dak geïsoleerd. Dat helpt ook tegen het geluid van Schiphol.

Het gedeelte uit 1993 is vrij traditioneel gebouwd, maar ook met Strikotherm isolatie en dik isolatieglas. Daar blazen we warme lucht in en hebben we radiatoren voor bijverwarming. We hebben overal de lampen door LED vervangen en dat maakte een groot verschil in de energierekening.

Nico de B.: De werkplaats is helemaal nieuw. Toen we die bouwden, werd voorgesteld om heaters te plaatsen. Maar dat zag ik niet zitten. Infraroodpanelen ook niet. Ik heb aangestuurd op vloerverwarming, met voorlopig een cv-ketel. Ik wilde dat het future-proof was. Er was toen nog sprake van een mogelijk warmtenet in deze buurt. Nu zijn we voorbereid, of er nou een warmtenet of warmtepomp komt.

We kwamen op het idee voor vloerverwarming toen we in Nijkerk bij Scania gingen kijken. De aannemer die wij op het oog hadden, had daar werk verricht, en we wilden zien hoe dat was geworden. En toen zaten we te kijken – hoe wordt deze plek eigenlijk verwarmd? Dat bleek vloerverwarming.

Nu kantoorpanden verplicht zijn tot minstens Energielabel C, maakten wij ons wel even zorgen over het gedeelte van het pand dat uit 1968 komt. Dat bleek niet nodig: we hebben een gespecialiseerd bureau gevraagd ons energielabel te bepalen. Daar kwamen we heel goed uit: wel Energielabel A.

Hoe bevalt de vloerverwarming nu?

Nico de B.: De vloerverwarming zorgt voor veel werkcomfort. Heaters staan de hele tijd luid te brullen. Dan voel je tocht boven en heb je het koud beneden. Met vloerverwarming is het een andere warmtebeleving: de temperatuur is constant. Dat is zowel een voordeel als een nadeel: als de temperatuur erg verschilt in een korte periode, dan wordt het vertraagd warm. Maar de vloerverwarming neemt minder ruimte in beslag en we hebben geen obstakels in de werkplaats.

Sinds kort hebben jullie ook zonnepanelen. Kunnen jullie daarover vertellen?

Nico G.: Toen we de werkplaats gingen bouwen, wilden we nog geen zonnepanelen plaatsen. Maar we wilden er wel op voorsorteren: dus we hadden de aannemer opgedragen om het dak geschikt te maken. We hebben op tijd capaciteit aangevraagd bij de netbeheerder en de aansluiting geregeld. Sinds afgelopen juni hebben we 294 zonnepanelen. Afgelopen maand hadden we al zo'n 60% minder energieverbruik.

De energietransitie heeft voor verschillende branches andere gevolgen. Wat voor impact heeft de energietransitie op jullie branche en hoe pakken jullie duurzaamheid aan binnen het bedrijf?

Nico G.: In ons werk proberen we klanten ertoe te bewegen om verstandig te selecteren, zodat onze producten energiezuinig zijn en heel blijven. En wat je van je klanten vraagt, dat moet je ook zelf doen.

We zijn onderdeel van het project 6-25. Het doel van dat project is om gezamenlijk vanaf 2025 door middel van innovatieve technologie 6 megaton CO2 per jaar te besparen. Eén van de dingen die wij doen om dat te bereiken, is klanten ertoe te bewegen om onze producten zodanig in te zetten dat er geen energie wordt verknoeid. Daarnaast produceren we spullen die lang heel blijven. Sommige pompen gaan wel 40 jaar mee.

De verspilling van energie bij pompen en afsluiters begint al bij de ontwerpfase. Daar wordt uitgerekend wat een pomp moet doen, en zo'n engineer wil natuurlijk niet dat die berekening tekort schiet. Dus die rekent daar een veiligheidsfactor in. Maar de volgende fase van engineering doet dat ook, enzovoorts. Vervolgens wil de directie dat er rekening wordt gehouden met groei. Het resultaat: niet zelden is de pomp die gekocht wordt twee keer te groot.

Waarom dat een probleem is? Als zo'n pomp te groot is, en dus te ver van het bedrijfspunt werkt, dan ontstaat er een verstoorde vloeistofstroom in de pomp met geluidsoverlast en mogelijke schade tot gevolg. Dat wordt dan weer opgelost met een afsluiter, die tegendruk geeft totdat de pomp op het bedrijfspunt werkt. Op die manier wordt energie verspild.

Je kan het een beetje vergelijken met vol gas geven in de auto en dan de snelheid regelen met de rem.

Soms is wel de helft van de energie die een pomp gebruikt in zulke gevallen overbodig. Dus gaan wij naar klanten toe en adviseren wij over het verbeteren van bestaande installaties. Dat kan zo simpel zijn als een pomp ontkoppelen. Soms is het gecompliceerder, maar heel vaak kost de oplossing weinig geld, is het makkelijk uit te voeren en zo terugverdiend.

Niet iedere klant voert dit advies uit, helaas. Soms loopt onze business case spaak tussen de afdelingen of wegens managementwijzigingen. We merken dat veel industriële bedrijven erg traditioneel zijn wat dat betreft, maar de bouwtechniek vooruitstrevender. In de industrie worden apparaten soms 's ochtends aangezet en pas uitgezet als de laatste medewerker weggaat. Terwijl je eigenlijk zou moeten regelen naar de behoefte over de dag.

Dat onze adviezen niet altijd worden doorgevoerd, is jammer. Wij vinden dat de overheid eigenlijk voor een stok achter de deur moet zorgen. Ze kunnen wel zeggen 'alles met 5 jaar terugverdientijd moet je uitvoeren', maar als je er niet op toeziet, gebeurt het dus vaak niet.

Waarom is duurzaamheid belangrijk, volgens jullie?

Nico de B: Binnen het concern wordt daar veel aandacht aan gegeven. Maar wij vinden het zelf ook. We willen zo lang mogelijk met deze aarde kunnen doen, ook voor onze kinderen en wie er na ons komen.

Nico G.: Als je in het leven staat met de gedachte van 'na mij de zondvloed'... Nou ja – zo staan we er dus niet in! Dat vind ik gewoon een kwestie van gezond verstand.

Hebben jullie advies voor andere bedrijven en ondernemers op het gebied van verduurzamen?

Nico G.: Zoek iemand met verstand van zaken die je kan adviseren en die neutraal is. Kijk, wij zijn dan wel technisch, maar die zonnepanelen zijn niet onze expertise en wel die van een ander. Wij hebben daarom een onafhankelijk onderzoeksrapport aangevraagd. Ga niet advies vragen bij degene die de uitvoering doet. Uiteindelijk heb je maar zoveel geld te investeren. Dat is niet ongelimiteerd, dus je wilt eruit halen wat je erin stopt.

Nico de B.: Wees toekomstgericht: ga je het dak aanpakken? Let dan meteen op dat een PV-installatie op het nieuwe dak kan. Verzekeringsmaatschappijen stellen ook eisen aan het dak. En zelfs ondernemers die nu wel zonnepanelen willen, moeten afwachten of de elektriciteitsleverancier en netbeheerder het überhaupt allemaal aankan. Dat is wel belangrijk.

Bedankt Nico & Nico voor dit inzichtelijke interview! Benieuwd naar het bedrijf KSB? Kijk vooral op hun website. Heb jij ook een interessant ondernemersverhaal? Neem contact op.